Algebarske jednačine kroz istoriju


Prvo u nizu naučno-popularnih predavanja ovogodišnjeg ciklusa u organizaciji Prirodno-matematičkog fakulteta„Oči u oči sa naukom“, održaće se 27. aprila u 19.00 časova u Kulturnoj stanici Svilara. Predavanja iz ovog ciklusa će se održavati svakog poslednjeg četvrtka u mesecu.
Predavanje pod nazivom „Algebarske jednačine kroz istoriju“ održaće dr Nebojša Mudrinski, sa Departmana za matematiku i informatiku.

Algebarske jednačine sa jednom nepoznatom (koju najčešće označavamo sa x) se dobijaju izjednačavanjem polinoma po x (kao terma na jeziku prstena) sa nulom. Najjednostavniji oblik su linearne jednačine sa kojima se upoznajemo u osnovnoj školi i za čije rešavanje su potrebne samo osnovne računske operacije. Nešto složenije su kvadratne jednačine koje su znali da reše još Mesopotamci. Rešavanje kvadratnih jednačina zahteva i korenovanje.

Zanimljivo je da se i jednačine trećeg i četvrtog stepena takođe mogu rešiti primenom osnovnih računskih operacija i korenovanja. Kardanovo otkriće za kubne jednačine je staro skoro pet vekova. Jednačine četvrtog stepena se rešavaju Ferarijevim metodom koji ih svodi na kvadratne i kubne jednačine. Ponekad se pomene da za jednačine petog i višeg stepena u opštem slučaju ne postoji formula za rešavanje koja sadrži samo osnovne računske operacije i korenovanje. To znamo zahvaljujući francuskom naučniku Evaristu Galoi iz devetnaestog veka. Ovo je dovelo do razvoja onog što se danas naziva apstraktna algebra u klasičnom smislu, kao što su teorija grupa, prstena i polja.

Ukoliko je ovakva, ili slična tematika nešto što vas interesuje, ne propustite prvo u nizu predavanja ovog četvrtka.